Ասֆալտբետոնե խառնուրդի տեղադրում

1. Աշխատանքի կազմակերպման սխեման
Ասֆալտբետոնյա ծածկը իրականացվում է միաշերտ կամ երկշերտ: Տեխնոլոգիական հերթականությունն ընդգրկում է`
1. Նախապատրաստական աշխատանքներ
2. Ասֆալտբետոնյա խառնուրդի տեղադրումը
ասֆալտոտեղադրիչ մեքենայով
3. Տեղադրված շերտի խտացումը գլդոններով

2. Հիմքի նախապատրաստման համար կատարվող աշխատանքների կարգը

- Ասֆալտբետոնե խառնուրդը ճանապարհային ծածկերում տեղադրվում է չորացված, մաքուր և չսառած հիմքերի վրա, երբ շրջապատի ջերմաստիճանը ցածր չէ 5 աստիճանից C  գարնանը և 10 աստիճան C - աշնանը:
- Ծածկի լավ կպչողականությունը հիմքի հետ ապահովելու համար, վերջինս ասֆալտբետոնե ծածկի տեղադրելուց առաջ պետք է մաքրել փոշուց և կեղտից մեխանիկական խոզանակներով, փչելով խտացված օդ, շարժական կոմպրեսորի կամ այլ միջոցների օգնությամբ:
Խոնավ հիմքերը կարելի է չորացնել 250  300 աստիճան C տաքացրած ավազով կամ մանրահատիկ խճով, ինչպես նաև հատուկ տաքացնող հարմարանքներով:

- Ամենալավ կպչողականությունը հիմքի հետ, ինչպես նաև ասֆալտբետոնե շերտերի միջև ապահովելու համար անհրաժեշտ է ասֆալտբետոնե խառնուրդի տեղադրումից առաջ կատարել մակերեսի նախնական մշակում,
մածուցիկ կամ հեղուկ բիտումով, ինչպես նաև կարելի է մշակել բիտումային էմուլսիայով,

Այդ դեպքերում`
մածուցիկ բիտումի ծախսը պետք է լինի 0.2  0.3 լ/մ2
- Կապակցող նյութերի նախնական ցանումը կարելի է չկատարել, երբ հիմքի կառուցումը թարմ է և օգտագործվել է այդ կապակցվող նյութերից մեկը, իսկասֆալտբետոնի ներքին շերտի կառուցումից չի անցել 2 օր և նրա վրայով չի կատարվել տրանսպորտային միջոցների երթևեկություն:

3. Սարքավորումների նախապատրաստումը

- Ասֆալտատեղադրիչի մեքենավարը մեքենան աշխատացնելուց առաջ ստուգում է նրա սնիչը, շնեկները, ծավալային ընդունիչը և համոզվում, որ այնտեղ չկա կպած խառնուրդի հին մնացորդներ, կամ այլ տիպի թերություններ, այնուհետև կատարում է համապատասխան կարգավորում սնեցուցիչի սնող շերտի հաստությունը կարգավորող սարքերի, որոնք գտնվում են ասֆալտատեղադրիչի վերջամասում: Միացնում է տաքացնող հարմարանքները և հարթեցնող վիբրասալիկը, համոզվում է մեքենայի ընդհանուր աշխատունակությանը:
- հարթեցնող սալիկը բերվում է բանվորական վիճակի, նրա տակ տեղադրելով ձողը, որով կարգավորում է տեղադրող շերտի հաստության չափը, նախագծայինը ստանալու համար:
Այդ չափը պետք է լինի նախագծային չափին գումարած 15  20%, որը խտանում է գլդոնները կիրառելուց հետո և հասնում նախագծային հաստությանը:



4. Ասֆալտբետոնե խառնուրդի տեղադրումը

- Տաք վիճակում օգտագործվող l մարկայի Ա տիպի ասֆալտբետոնե խառնուրդը պետք է
համապատասխանի ԳՈՍՏ 9128 - 2009 պահանջներին:
- Նրա տեղադրումը հիմքերի վրա կամ ա/բ ներքին շերտերի վրա չի թույլատրվում կատարել առանց ինժեներ վերահսկիչների թուլտվության:
- Ինժեներ վերահսկիչները պետք է ստուգեն հիմքի և ա/բ ներքին շերտի մաքրությունը, հարթությունը, ճաքերի մշակումը, լայնական թեքությունները, մակերեսի չորությունը, շրջակա ջերմաստիճանի համապատասխանությունը և այլ թերություններ, որոնք կարող են խանգարել ասֆալբետոնի խառնուրդի տեղադրման աշխատանքներին կամ ազդել նրա որակին:
- Ասֆալտբետոնե խառնուրդի ջերմաստիճանը տեղադրելիս պետք է լինի ոչ պակաս Ա տիպի տաք խառնուրդի համար 130 աստիճան C տաք խառնուրդ, որտեղ օգտագործվում է մակերեսային ակտիվ նյութեր 115 աստիճան C:
Ա/բ խառնուրդը պետք է լինի համասեռ, շարժուն, այն չպետք է կպնի մեքենայի թափքին: Կասկած լինելու դեպքում ուղարկվում է լաբորատորիա:
- Ա/բ խառնուրդի տեղադրման ժամանակ նրա մինիմալ ջերմաստիճանը պետք է լինի

- Ա/բ խառնուրդների տեղադրումը կատարվում է ասֆալտատեղադրիչ մեքենաներով: Օգտակար է, երբ փռման աշխատանքները կատարվում է ծածկի ամբողջ լայնությամբ, քանի որ բացառվում են լայնական կարերի առկայությունը:
Բացառիկ դեպքերում թույլատրվում է խառնուրդի փռման աշխատանքները կատարել ավտոգրեյդերով` ներքին շերտը կառուցելու ժամանակ:

5. Ասֆալտբետոնյա խառնուրդի խտացումը

- Ա/բ խառնուրդի խտացման աշխատանքները պետք է սկսել նրա տեղադրումից անմիջապես հետո, պահպանելով տեղադրմանը պահանջվող ջերմային ռեժիմը:
- Ա/բ Ա և Բ տիպի խառնուրդները, որտեղ խճի պարունակությունը բարձր է 40% խատացումը կատարվում է հարթ գլդոններով, որոնց կշիռը 10-13 տ է, հետո ռետինե գլդոններով 16 տ քաշով, վերջնականորեն հարթ գլդոններով 11-18 տ քաշով, բոլոր դեպքերում կատարելով 4-6 անցումներ:
- Ա/բ Վ. Գ. Դ. տիպի խառնուրդները, որտեղ խճի պարունակությունը ցածր է 40%, խտացումը կատարվում է սկզբից հարթ գլդոններով 6-8 տ քաշով 2-3 անցումով, այնուհետև 10-13 տ հարթ գլդոններով 6-8 անցումով, որից հետո ռետինե դողերով գլդոններով կշռով 16 տ 4-6 անցումով, վերջնականորեն խտացումը կատարվում է հարթ գլդոններով 11-18 տ քաշով կատարելով 4 անցում յուրաքանչյուր տեղով:
Գլդոնների արագությունը պետք է լինի ոչ ավել սկզբում, հարթ գլդոնները` 5 կմ/ժամ: Ռետինե դողերովը 10 կմ/ժամ և վիբրոգլդոններինը` 5 կմ/ժամ:
- Առաջին անցումների ժամանակ հարթ գլդոնների տանող ակները պետք է լինեն առջևում:
- Երբ ա/բ խառնուրդը տեղադրվում է զուգորդվող գոտիներով, 2-րդ գոտին տեղադրելիս տաքացվում է նախորդ գոտու հետ միացնող շերտից 10-20սմ լայնությամբ:
- Երբ ա/բ խառնուրդը տեղադրվում է ամբողջ լայնությամբ 2 տեղադրիչներով, առաջին գոտու երկարությամբ առանցքին մոտ չի խտացվում մինչև 10սմ այն խտացվում է 2-րդ գոտին տեղադրելիս: Գոտիների միացումը պետք է լինի հավասար և խտացված:
- Գոտիների ընդլայնական կարերը պետք է ուղղահայաց լինեն ճանապարհի առանցքին:
- Երբ ա/բ տեղադրման աշխատանքները կատարվում են գոյություն ունեցող ծածկերի վրա, ապա պետք է լինեն նախօրոք նորոգված, իսկ ծածկի խտացման աշխատանքները պետք է համապատասխանեն վերոհիշյալ բոլոր պահանջներին:

6. Ծածկի որակին առաջադրվող պահանջները

- Ա/բ ծածկերի կառուցման ժամանակ պետք է առաջնորդվել Շ. Ն և Կ. «Ավտոմոբիլային ճանապարհների» պահանջներով:
- Պատրաստի ա/բ ծածկը պետք է բավարարի գործող «Աշխատանքների ընդունման ավտոճանապարհների կառուցման ժամանակ» կարգին:
- Ծածկի լայնությունը և լայնական թեքությունը ստուգվում է ամեն 100մ մեկ:
- Ծածկի հարթությունը երկայնական և լայնական ուղղությամբ յուրաքանչյուր 20-30 մ շաբլոնով (ռեյկա):
- Ձողի տակ լուսավոր բացվածքը պետք է լինի ոչ ավել ՞5մմ:
- Թույլատրելի շեղումները նախագծի նկատմամբ պետք է լինի.
1)    ծածկի լայնությամբ ոչ ավել 5 մմ
2)    ծածկի հաստությունը ՞10% նախագծայինից
3)    լայնական թեքությունը ՞ 0.5% նախագծայինից